Kaju Tohumu
Genel Tanım
Kaju tohumu, kaju ağacı (Anacardium occidentale) meyvesinin alt kısmında bulunan, böbreğe veya C harfine benzeyen, yenilebilir kabuklu bir çekirdektir. Türkiye'de kaju fıstığı olarak bilinen bu çekirdek, kavrulmamış haliyle tohum olarak kullanılır.
Kaju Tohumunun Çimlendirilmesi ve Fidana Dönüşmesi
Kaju tohumunun çimlendirilmesi dikkat ve özen gerektirir. Kaju kabuğu suyu hızla emer, bu nedenle kabuğun iç kısmı çürümeye oldukça elverişlidir. İşte adım adım çimlendirme süreci:- Bir saklama kabına önceden hafif nemlendirilmiş ve havalandırılmış kum koyun.
- Kaju tohumunu yaklaşık bir saat suda bekletin. (Çok fazla su almamasına dikkat edin)
- Kaju tohumunu kuma yan yatırıp, kapağını kapattıktan sonra dolaylı güneş alan bir ortama (yaklaşık 30°C) bırakın.
- 4-5 saatte bir havalandırın ve gerekiyorsa kumu hafif nemlendirin (su sıkın).
- Tohumlar iki gün içerisinde çatlar. Tohum tam açılmadan büyük bir saksıya koyun ve üstünü torf ile yarım santimetre kadar kapatın.
- Eğer kaju tohumu taze ise, üç-dört gün içerisinde topraktan çıkacaktır. Gelişiminde gübre kullanılarak verimlilik artırılabilir.
Ilıman iklimlerde yetişen bir bitki olan kaju, hava sıcaklığı sıfırın altına düşen bölgelerde üretilemez (kültür ortamları hariç).
Kaju Ağacının Yapısı
Sakız ağacıgiller (Anacardiaceae) familyasından olan kaju ağacı, tropikal iklimlerde yaygın olarak yetiştirilir. Ekvator ikliminin nemli ve yağışlı olması, kaju ağacının hızlı gelişmesine olanak tanır. Ortalama ömrü yirmi ile otuz yıl arasında değişir ve boyu 10-12 metreye kadar ulaşabilir.
Kaju tohumundan yetişen fidan, doğru koşullar sağlandığında büyümesi oldukça kolay bir ağaçtır. 3-5 yıl içerisinde meyve verir. Kaju ağacı kışın yapraklarını dökmeyen, dayanıklı bir yapıya sahiptir ve evlerin bahçelerinde güzel bir gölgelik oluşturabilir. Kırmızı bir elmayı andıran meyvesi bulunur ve bu meyve mangoya benzer bir yapıya sahiptir. Ancak beklemeye çok dayanıklı olmadığı için ekonomik değeri sınırlıdır.
Kaju Fıstığı Üretimi
Kaju fıstığı, renkli meyvesinin altındaki çekirdek kısmıdır ve asıl yenilebilir kısmı oluşturur. Kaju, görünüş itibarıyla fıstığa benzerlik gösterir, ancak fıstıktan farklı olarak ağaçta yetişir. Üretim süreci şu şekildedir:- Meyveler toplandıktan sonra fıstık ve meyve ayrıştırılır.
- Meyveden ayrılan fıstıklar bir araya toplanarak kırım tezgâhlarına getirilir.
- Her fıstık tek tek tezgâhlarda kırılır ve kabukları soyularak temizlenir.
- Temizlenen fıstıklar fabrikalara gönderilerek paketlenir.
Bugün dünyada en büyük kaju üretici ve ihracatçı ülkeler Hindistan, Brezilya ve Afrika'dır.
Kajunun Faydaları
Kaju fıstığı, içerdiği zengin besin maddeleri sayesinde insan sağlığına birçok fayda sağlar:- Tansiyonu dengeler ve kalp sağlığını korur. Yüksek tansiyonu bulunan hastalara tavsiye edilir.
- Yüksek magnezyum içeriği sayesinde vücut gelişimine katkı sağlar.
- İçerdiği bakır ile saç sağlığını korur ve saç dökülmesini engeller.
- Kaju, içerdiği maddeler sayesinde böcek kovucu özelliğe sahiptir. Haşere ile mücadele ürünleri üreten firmalar kajuyu işleyerek kullanır.
Kajunun Zararları
Kaju, aşırı tüketilmediği takdirde sağlık açısından faydalıdır. Ancak bazı durumlarda dikkatli olunmalıdır:- Kaju, bir hastalığın tedavisi için tıbbi ilaç olarak kullanılmadan önce doktorunuza danışılmalıdır.
- Kavrulmuş kaju ciltte tahriş ve kızarıklığa sebep olabilir, bu nedenle cilt üzerinde kullanımı önerilmez.
Kaju fıstığı, doğru miktarda ve şekilde tüketildiğinde sağlığa birçok fayda sağlayan değerli bir besindir. Ancak her besinde olduğu gibi, aşırıya kaçmamak önemlidir.
|
